A.P.J. Abdul Kalam essay in Punjabi and English 2025

A. P. J. Abdul Kalam

 ਡਾ: ਏ.ਪੀ.ਜੇ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ  ਲੋਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨੀ

 ਡਾ. ਅਵਲ ਪਾਕੀਰ ਜੈਨੁਲਬਦੀਨ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ, "ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਮੈਨ" ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਨਿਮਰ ਮੂਲ ਦਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ 11ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਲਈ ਉਭਾਰੇ ਸੀ। ਉਹਨਾ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ, ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ 'ਤੇ ਅਮਿੱਟ ਛਾਪ ਛੱਡੀ ਹੈ। ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਸਨ ਜੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਸ਼ਕਤ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਲੇਖ ਉਹਨਾ ਦੇ ਜੀਵਨ, ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕਸਬੇ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ ਵਿੱਚ 15 ਅਕਤੂਬਰ 1931 ਨੂੰ ਜਨਮੇ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ। ਉਹਨਾ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਜੈਨੁਲਬਦੀਨ, ਇੱਕ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ, ਆਸ਼ਿਅਮਾ, ਇੱਕ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤ ਸੀ। ਵਿੱਤੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ  ਵਿੱਚ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ, ਸਾਦਗੀ ਅਤੇ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੇ ਮੁੱਲ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ। ਕਲਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸ਼ਵਾਰਟਜ਼ ਹਾਇਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਣਿਤ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦਿਖਾਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੇਂਟ ਜੋਸਫ਼ ਕਾਲਜ, ਤਿਰੂਚਿਰਾਪੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਏਅਰੋਨੌਟਿਕਸ ਲਈ ਉਨਾਂ ਦੇ ਜਨੂੰਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਦਰਾਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ (MIT) ਵਿੱਚ ਏਰੋਸਪੇਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। MIT ਵਿਖੇ, ਕਲਾਮ ਨੇ ਬੇਮਿਸਾਲ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਅਤੇ ਲਗਨ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਲਈ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ।

ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ :- ਡਾ: ਕਲਾਮ ਨੇ 1960 ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਕਾਸ ਸੰਗਠਨ (DRDO) ਦੀ ਏਅਰੋਨਾਟਿਕਲ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਸਥਾਪਨਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸਰੋ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ (SLV-III) ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਸਨ, ਜਿਸ ਨੇ 1980 ਵਿੱਚ ਰੋਹਿਣੀ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਆਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖਿਡਾਰੀ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ। 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਕਲਾਮ DRDO ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਆਏ ਅਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਗਾਈਡਡ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਵਿਕਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ (IGMDP) ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੇ ਅਗਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਸਮੇਤ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ "ਭਾਰਤ ਦਾ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਮੈਨ" ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਕਲਾਮ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਸਤੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1998 ਵਿੱਚ ਪੋਖਰਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਸਫਲ ਪ੍ਰੀਖਣ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕੀਤਾ। ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕਲਾਮ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤਾਕਤ ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ।

ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ:- ਇੱਕ ਲੋਕ ਆਗੂ 2002 ਵਿੱਚ ਡਾ: ਏ.ਪੀ.ਜੇ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ 11ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਉਹ 2007 ਤੱਕ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਨਿਮਰਤਾ, ਪਹੁੰਚਯੋਗਤਾ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਮਿਸ਼ਰਣ ਦੁਆਰਾ ਚਿੰਨ੍ਹਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਕਈ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਕਲਾਮ ਜਨਤਾ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨਾਲ ਡੂੰਘੇ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ, ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਕਲਾਮ ਸੁਪਨਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਉੱਚ ਟੀਚੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਲਈ ਉਨਾਂ ਦਾ ਵਿਜ਼ਨ, ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਇੰਡੀਆ 2020: ਏ ਵਿਜ਼ਨ ਫਾਰ ਦ ਨਿਊ ਮਿਲੇਨੀਅਮ ਵਿੱਚ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਾਲ 2020 ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਕਸਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ, ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ, ਕਲਾਮ ਗੈਰ-ਸਿਆਸੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਏਜੰਡਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਾਦਗੀ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸੀ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਫਾਲਤੂ ਜੀਵਨ ਜਿਊਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਸਬੰਧ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਨੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਪਹੁੰਚਯੋਗ ਬਣਾਇਆ।

ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਵਿਜ਼ਨ:-  ਡਾ. ਕਲਾਮ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਨੀਂਹ ਵਜੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਕੱਟੜ ਸਮਰਥਕ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਕੋਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਲਈ ਅਣਥੱਕ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਅਕਸਰ ਨਵੀਨਤਾ, ਸਵੈ-ਨਿਰਭਰਤਾ ਅਤੇ ਉੱਤਮਤਾ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, "ਸੁਪਨਾ, ਸੁਪਨਾ, ਸੁਪਨਾ. ਸੁਪਨੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, "ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਕੈਰੀਅਰ ਦੇ ਮਾਰਗਾਂ ਤੋਂ ਪਰੇ ਸੋਚਣ ਅਤੇ ਉੱਦਮ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾ ਦੁਆਰਾ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਕਲਾਮ ਨੇ ਪੇਂਡੂ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ। ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ (ਪੁਰਾ) ਵਰਗੀਆਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਰਾਹੀਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਿਰੀ-ਪੇਂਡੂ ਪਾੜੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਵਿਕਾਸ ਲਈ ਉਸਦੀ ਸੰਪੂਰਨ ਪਹੁੰਚ ਨੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨਾਲ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।

ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ:- ਡਾ. ਕਲਾਮ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ (1981), ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ (1990), ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਰਤਨ (1997), ਭਾਰਤ ਦਾ ਸਰਵਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਸਮੇਤ ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ  ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿੰਗਜ਼ ਆਫ਼ ਫਾਇਰ, ਇਗਨਾਈਟਡ ਮਾਈਂਡਸ, ਅਤੇ ਮਾਈ ਜਰਨੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਲਾਮ ਦਾ ਦਿਹਾਂਤ 27 ਜੁਲਾਈ, 2015 ਨੂੰ ਇੰਡੀਅਨ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ, ਸ਼ਿਲਾਂਗ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਦਿਹਾਂਤ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਘਾਟਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂਦੀ ਹੈ।

ਸਿੱਟਾ:-  ਡਾ: ਏ.ਪੀ.ਜੇ. ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਦਾ ਜੀਵਨ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ, ਨਿਮਰਤਾ ਅਤੇ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ। ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਕਸਬੇ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਤੱਕ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਲਗਨ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਜਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ, ਇੱਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਅਟੁੱਟ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਸੀ, "ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਕਰਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ." ਡਾ. ਕਲਾਮ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਭਵਿੱਖ ਸਿਰਜਿਆ ਜਿੱਥੇ ਸੁਪਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਹਨ, ਇੱਕ ਵਿਰਾਸਤ ਛੱਡ ਕੇ ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਰਾਹ ਨੂੰ ਰੌਸ਼ਨ ਕਰੇਗਾ।

Dr. A.P.J. Abdul Kalam: The People's President and Visionary Scientist

Early Life and Education:-

Born on October 15, 1931, in Rameswaram, a small town in Tamil Nadu, Abdul Kalam came from a modest family. His father, Jainulabdeen, was a boat owner, and his mother, Ashiamma, was a homemaker. Despite financial constraints, his parents instilled in him the values of hard work, simplicity, and honesty.

Dr. Avul Pakir Jainulabdeen Abdul Kalam, fondly known as the "Missile Man of India," was a man of humble origins who rose to become one of India’s most celebrated scientists and the 11th President of the country. His life and work have left an indelible mark on science, education, and leadership. He was a visionary who believed in empowering the youth and building a self-reliant India. This essay explores his life, contributions, and enduring legacy.

Kalam’s early education took place at Schwartz Higher Secondary School, where he displayed a keen interest in mathematics and science. He later attended St. Joseph’s College, Tiruchirappalli, where he earned a degree in Physics. However, his passion for aeronautics led him to pursue aerospace engineering at the Madras Institute of Technology (MIT). At MIT, Kalam demonstrated exceptional talent and diligence, which paved the way for his future endeavors in the field of science and technology.

Contribution to Indian Space and Defense Programs:-

Dr. Kalam began his career in 1960 at the Aeronautical Development Establishment of the Defense Research and Development Organization (DRDO). However, it was his work at the Indian Space Research Organisation (ISRO) that brought him national recognition. At ISRO, he was the project director of India’s first indigenous Satellite Launch Vehicle (SLV-III), which successfully deployed the Rohini satellite into orbit in 1980. This achievement established India as a significant player in space exploration.

In the 1980s, Kalam returned to DRDO and spearheaded the Integrated Guided Missile Development Program (IGMDP). Under his leadership, India developed a series of missiles, including Agni and Prithvi, earning him the moniker "Missile Man of India." His work not only strengthened India’s defense capabilities but also showcased the country’s technological prowess on the global stage.

Kalam was also a key figure in India’s nuclear program. He played a pivotal role in the successful testing of nuclear weapons at Pokhran in 1998, which solidified India’s position as a nuclear power. Despite the controversy surrounding nuclear weapons, Kalam viewed them as a means to ensure national security and peace through strength.

Presidency: A People's Leader:-

In 2002, Dr. A.P.J. Abdul Kalam was elected as the 11th President of India, a position he held until 2007. His presidency was marked by a unique blend of humility, approachability, and vision. Unlike many of his predecessors, Kalam was deeply engaged with the public, especially the youth. He traveled extensively across the country, visiting schools, colleges, and universities, inspiring students with his speeches and interactions.

Kalam believed in the power of dreams and often emphasized the importance of setting high goals. His vision for India, articulated in his book India 2020: A Vision for the New Millennium, focused on transforming the country into a developed nation by the year 2020. He highlighted key areas such as education, infrastructure, healthcare, and technology as critical to achieving this goal.

As President, Kalam remained apolitical and prioritized national interests over partisan agendas. He was known for his simplicity; he continued to live a frugal life and maintained a deep connection with his scientific roots. His tenure as President elevated the dignity of the office and made it more accessible to the common people.

Vision for Youth and Education:-

Dr. Kalam was a staunch advocate of education as the cornerstone of national development. He believed that the youth held the key to India’s future and worked tirelessly to motivate and empower them. His speeches often revolved around themes of innovation, self-reliance, and the pursuit of excellence.

One of his most famous quotes, “Dream, dream, dream. Dreams transform into thoughts, and thoughts result in action,” encapsulates his belief in the power of ambition and hard work. He urged students to think beyond conventional career paths and contribute to nation-building through entrepreneurship and innovation.

Kalam also championed the cause of rural development. Through initiatives like Providing Urban Amenities in Rural Areas (PURA), he aimed to bridge the urban-rural divide and improve the quality of life in India’s villages. His holistic approach to development emphasized the importance of integrating technology with traditional practices.

Legacy and Honors:-

Dr. Kalam’s contributions earned him numerous accolades, including the Padma Bhushan (1981), Padma Vibhushan (1990), and Bharat Ratna (1997), India’s highest civilian honor. His books, including Wings of Fire, Ignited Minds, and My Journey, continue to inspire millions worldwide.

Kalam passed away on July 27, 2015, while delivering a lecture at the Indian Institute of Management, Shillong. His sudden demise was a profound loss to the nation, but his legacy lives on in the hearts of millions.

Conclusion:-

Dr. A.P.J. Abdul Kalam’s life is a testament to the power of determination, humility, and vision. From a small town in Tamil Nadu to the Rashtrapati Bhavan, his journey epitomizes the triumph of hard work and perseverance.

He was not just a scientist or a President but a teacher, a mentor, and a visionary who dedicated his life to the service of the nation. His unwavering belief in the potential of India and its people continues to inspire generations. As he once said, “The best way to predict the future is to create it.” Dr. Kalam created a future where dreams are not just aspirations but a call to action, leaving behind a legacy that will forever illuminate the path of progress.